[ Pobierz całość w formacie PDF ]
la akcidentintaj knabinoj.
18-an de julio 1987
Marija ÿoforis, mi paroladis pri diverso.
En Graz ni lasis la aûton subvoje al la Turo de Graz kaj
supreniris por tagman¸i en la restoracio. Mi man¸is plenigi-
73
LA MALBABELA JARO
eLIBRO
tan bovidan bruston kaj trinkis miksaîon de cidro kaj mine-
ralakvo.
Eminenta rigardo sururben kaj al çirkaûaîo. Super la reno-
vigitaj ru¸aj tegmentoj de la malnova urbokerno kaj super la
mildaj vinberejoj en la çirkaûaj montetoj.
Monumentoj, menciantaj Turkojn kaj Francojn el Napole-
ona tempo. Memortabulo, mencianta la Malsupran Stirion
(nun provinco en Slovenio), el kiu estis forpelitaj germane
parolantaj lo¸antoj. La oficiala Slovenio skandali¸as pri tiu çi
tabulo, sed min ¸i ne ¸enas, ja ¸i raportas pri veraj fieventoj,
por kiuj mi ne vidas senkulpigan motivon &
Vespere inaûguro de la jubilea konferenco de Esperanto en
la salonego de la Karlo-Franciska universitato. Malantaû la
prezida tablo granda blankmarmora statuo de la imperiestro
Francisko Jozefo (Habsburgo). Çe mikrofono jen çiam por çiu
servo preta d-ro Perko, jen tiu kaj alia reprezentanto de iu
lando kun siaj salutvortoj. Inter ili: Estono el Danlando, Uk-
rajnano el Francio & çiu kun sia prava riproço kaj akuzo kon-
traû la sovetia okupacio.
Sekve prelego de d-ro Ivo Lapenna. La jaroj, akumulitaj en
lia organismo, demonstras sian forton, kvankam la profesoro
kiel junulo estis jugoslavia çampiono en kurado je 200 m. Lia
kerna filozofio pravas, sed eble ¸enas lia ripeta emfazado de
la propraj meritoj.
La interkona vesperman¸o en la studenta restoracio ne
okazis sur kontentiga nivelo. Tamen renkonti¸o kun s-ino
Emilia Lapenna, kiun aran¸is por mi afabla prof. Gruiø, sacer-
doto kaj latinprofesoro el Djakovo (Kroatio) forgesigis nepro-
fesian prizorgon.
74
LA MALBABELA JARO
eLIBRO
19-an de julio 1987
La meso en Esperanto estas hodiaû la sola kompleta katoli-
ka aran¸o, se la greka vorto katholikós ankoraû havas iom da
sia origina senco. Ni fizike kaj simbole transpaÿis pli ol 60
ÿtupojn en la Stiegenkirche ÿtupara pre¸ejo. La hostio
estis bakita el plenvalora faruno, do brunkolora. La prediko
trafis nian temaron kaj la kvintesencon de la legaîo: pri la
semoj, kiuj perdi¸as kaj nur kelkaj el ili donas fruktojn.
Kelkajn cent metrojn for de tiu pre¸ejo trovi¸as jam de-
longe Esperantoplatz . La urbaj aûtoritatoj igis ¸in bele reno-
vigi por la hodiaûa starigo de la monumento La Espero de
la skulptisto Jesper Neergaard el Danujo. Ludis la polica or-
Ûestro de la urbo Graz: nian La Espero kaj la belan aûstrian
himnon de Mozart kun teksto de Pavla von Preradoviç.
Post kiam d-ro Perko esprimis çiujn konvenajn dankeldi-
rojn, ekoratoris d-ro Lapenna. Unu certa frazo impresigis min
forte: Çiuj parolas nur pri la paco, sed neniu preskaû pri la
libero. Temas pri du homaj valoroj, kiuj kondiçigas kaj sub-
tenas sin reciproke. Ili neniel estas en kontraûdiro. Sed, se mi
iam devus elekti inter la paco sub maljusteco kaj tiranio kaj
libereco, eç se en cirkonstancoj de milita interbatalo, almenaû
mi persone elektus liberecon kaj preferus vivi en milito, sed
kiel libera homo!
La Sankta Spirito mem povus inspiri al estiminda maljuna
profesoro tiujn çi same sa¸ajn, kiel ankaû nepopularajn vor-
tojn. Speciale konvene, ke li diris tiujn çi vortojn en la aûstria
medio, kie pli kaj pli aûdi¸as la trompa pepado de prosove-
tiaj kolomboj , predikantaj la pacon je ajna prezo, plej ofte je
kosto de bazaj homaj liberecoj kaj homa digno.
75
LA MALBABELA JARO
eLIBRO
El la malnova historio estas konata la nocio Pax Romana .
Tamen eç tiu ne estis en tia grado la paco de tomboj kiel la
paco, kiun en tiu çi jarcento proponis du parencaj sistemoj,
la nazia kaj la bolÿevisma.
Dankon al vi, kara profesoro, por tiuj çi dignaj vortoj, ki-
ujn la moderna facilanima mondo ne akompanos per forta
aplaûdo!
20-an de julio 1987
Profesoro Régulo Pérez kaj C. Gacond pro nekonataj kaûzoj
ne venis. Çu temas pri la bedaûrinda akompana ombro de
neprofesieco en Esperantujo?
Tiom pli kontentiga la prezento de la çarma bonkora sor-
çistino d-rino Marjorie Boulton. En la koridoro mi salutis ÿin
kaj min prezentis kiel tradukiston de ÿia enkonduka teksto
por la slovena eldono de ÿia libro Zamenhof la kreinto de
Esperanto. xi diris: Ou, jees & kvazaû ÿi dirus angle kaj ne
esperantlingve. Mi ne volis tedi kaj okupi la maljunan damon,
kies literaturon mi tiom ¸uis kaj eç traduke ekspluatis por
slovenaj bezonoj en nia eldonejo.
Komence iom ¸enis ÿia voço, kiu en alta pozicio fari¸is kva-
zaû histerieta. Sed la enhavo, la proverba brita sprito, kiu çe
ÿi ne nur proverbis, baldaû forgesigis la ¸enajn trajtojn de ÿia
voço kaj forta angla akcento. Povas esti, ke ÿia prezento pli
poeziis, kvankam eldirita prozlingve, ol kelkaj eroj de la pri-
traktita poezio mem &
xi ne demonstris ian intelektulan strebon, kvankam elstara
intelektulo ne nur en Esperantujo, sed en Britio mem. Unu el
76
LA MALBABELA JARO
eLIBRO
la grandaj trajtoj de Esperanto estas, ke ¸i stimulas klarecon
kaj noblan simplecon kontraû la egoisme intelektulaça her-
metismo en la komunikado, kiun mi çiutage spertas en miaj
pleje uzataj lingvoj, la germana kaj la slovena. Sub tiu gladi-
ga influo oni eç en la propra nacia lingvo emas fari¸i pli kaj
pli Esperantisto do homo, kiu antaû çio volas ion klare kaj
komprenige diri kaj ne imponi al certa klano da kulturaj cirk-
harlekenoj &
Post la prezento de çiuj tri akademioj, kiuj hodiaû traktas,
çu çefe, çu sporade uzas Esperanton, kortuÿis la aklamacio de
d-ro Lapenna pri la sorto de Internacia Jura Revuo.
Tamen al mi pli imponas la de li dramatigita fakto, ke la
fake elstara revuo aperas nur en la eldonkvanto de 100 ek-
zempleroj kaj havas nur 70 abonantojn en la tuta mondo
ol se ¸i havus 70.000 da ili. La dua cifero atestus pri bonaj
financaj rimedoj kaj bona famo çe la legantaro. Sed la unua
fakto atestas pri la miraklaj fortoj en Esperantujo. Çu ne es-
tas impone: eldoni preskaû luksan revuon kun sia kompleta
scienca aparato por nur 70 homoj, el kiuj la revuon abonis el
sincera faka kaj kultura intereso eble la duono de tiu çi nom-
bro kaj la duan duonon konsistigas bonintencaj solidaru-
loj? Çu ne estas io home grandeca en tiu çi lukso, kian ne
povus toleri iu ajn nacia lingvo en normalaj cirkonstancoj &
çu ne evidenti¸as en tiu çi fenomeno la ekzisto de iu nuklea
kultura energio, kiu povas ignori eç la nombron, kvanton,
amason?
Mi foje devis prelegi al tre malmultnombra publiko. Al la
organizantoj, kiuj bedaûris tiun fakton kaj petis mian kom-
prenon kaj pardonon, mi kutimis diri: Ne zorgu! La nombro
de aûskultantoj por la esenca celo de la prelego tute ne gra-
77
LA MALBABELA JARO
eLIBRO
vas. Dio parolis dum certa tempo eble temis pri jarcentoj
al unu sola homo, Adamo & Çu mi estu pli malpacienca
rilate publikon?
Post tiu çi punkto, en la paûzo, mi proponis al d-ro de Zi-
lah, ke la anoj de FAT iel konvenu, almenaû por kune trinki
kafon. En tiu momento li prezentis min al juna paro el la sa-
ma loko en Francio, el Metz. Kiam la juna, dolçe çarma viri-
no kun infane virga viza¸o, kun io an¸ela en si, aûdis mian
nomon, ÿi en surpriza ekscito diris: Vi do estas tiu & mi le-
gis çiujn viajn kontribuaîojn en Simpozio, Horizonto kaj Et-
nismo.
Mi senvorte gapis al tiu fea viza¸o, konsumante la vokalojn
desur ÿiaj lipoj, kiuj povis esti nur orientslavaj. Sed ÿi ÿparis
la çefan surprizeksplodon por la fino: Mi tamen konfidu al
vi, ke mi sub la pseûdonimo, kiu çiam ÿan¸i¸as, verkis tiun
recenzon pri la Sonetkrono de Preôeren en La Gazeto.
Do vi venas el Ukrajnio? mi konsterne demandis, kvazaû
ni havus okazon paroli kun iu nedifinebla estaîo el la astrala
mondo. xi jesis per la blondhara kapeto, kiun oni modelis laû
la sa¸aj spiritoj, kiuj ne aliancis kun la lumonportintaj ribel-
[ Pobierz całość w formacie PDF ]